ساعت‌نمای آفتابی را بر سکوی میانی پارک فناوری پردیس و مقابل ستاد مدیریت پارک نصب کردیم. ساعت‌نمای آفتابی نصب شده در پارک فناوری پردیس با ویژگی‌های منحصر به فردش طرحی نو به حساب می‌آید که نمونه‌ی مشابه داخلی و خارجی ندارد. اختلاف ساعت‌نمای ما با ساعت آفتابی جهان سنت، این است که به جای حرکت شاخص روی صفحه مدرج، تصویر عدد ساعت را با سایه گوی‌های به ظاهر نامنظم روی صفحه مقابل می‌سازد. در ساخت ساعت‌نما از گوی‌های غیرهم‌شکل استفاده شده است. هندسه فضایی پیچیده استفاده شده در ساخت آن، تلاقی سایه‌ گوی‌ها را در فضا، چنان نظم می‌دهد که هر ساعت از روز، به صورت سایه بر صفحه‌ میانی ساعت شکل می‌گیرد. این اتفاق، نوعی کارکرد نوآورانه در ساعت‌های آفتابی‌ست.

طراحی مفهومی و محاسباتی این ساعت‌نما توسط طراح معمار «مجتبی ثابت‌فرد» از اعضای فب‌لب صورت گرفته است و توسعه‌ طراحی اجرایی و ساخت آن به صورت تیمی، در فب‌لب انجام شده است. ایده اولیه طراحی این ساعت‌نما برگرفته از ذات‌الحلق[1] ، هندسه‌های مشهور سنتی ایرانی و هندسه‌های سماوی‌ است. ما در این ساعت‌نما جدای از گوی‌های به کار رفته، با دوایری رو‌به‌رو هستیم که متحد المرکز نیستند، اندازه‌هایشان مساوی نیست و با تداخل پیچیده‌ای در فضا قرار گرفتند. این دوایر در فضا به کمک طراحی و ساخت دیجیتال دقیق، ساخته شده‌اند. مکان هندسی گوی‌ها روی تمام حلقه‌ها به صورت دیجیتال پیاده‌سازی شده است. تمام گوی‌ها با فناوری پرینت سه بعدی و با اشکال ناهم‌سان پرینت شده‌اند. در نهایت کل کار بر پایه‌ای دقیق با هندسه خاص نصب شده که امکان تعدیل زاویه کل ساعت‌نما را نسبت به اعتدالین فراهم می‌کند.

در اعتدالین نجومی یعنی اوایل پائیز و ابتدای بهار، زاویه خورشید نسبت به زمین در فاصله‌ای اندک تغییر می‌کند. به همین دلیل در ساعت‌های نجومی جهان گاهی دو شبکه خطوط روی صفحه‌ زیر شاخص می‌بینیم که هر کدام برای یکی از این دو هستند. ساعت‌نمای آفتابی در اعتدالین، با طی کردن یک گام کوتاه زاویه‌اش را نسبت به افق عوض می‌کند و به این صورت می‌تواند ساعت‌های زمستانی و تابستانی را به‌صورت مستقل نمایش دهد. در هندسه این ساعت‌نما نزدیک به ۱۹۰ گوی و ۹ فلک دوار به کار رفته است. گوی‌های به کار رفته کاملا از لحاظ قطر، هندسه و موقعیت قرارگیری در فضا منحصر به فرد هستند و محل استقرار آن‌ها روی ۹ دایره بهینه‌سازی شده است. این ۹ فلک که در واقع برخواسته از متون ادبیات و نظامات سنتی ما هستند، سعی دارند تمام گوی‌ها را منظم کنند. در نتیجه این هماهنگی‌هاست که ‌می‌توان بین ساعت ۸ صبح تا ۵ بعداز ظهر، سایه عدد هر ساعت را روی صفحه‌ای در میان گوی‌ها مشاهده کرد. برای مثال فردی که ساعت ۲ بعد از ظهر در مقابل این ساعت‌نما قرار می‌گیرد سایه عدد ۲ را با رسم‌الخط فارسی، به صورت عدد، روی صفحه میان گوی‌ها مشاهده می‌کند. ساعت‌نمای آفتابی طراحی شده درعین حال که دارای یک ساختار منسجم هندسی است که مستقلا دیده می‌شود، در نقش یک مجسمه‌ی شهری در افق پارک قرار گرفته است.

ساخت این ساعت‌نما در قالب ارائه‌ پروپوزالی از جانب فب‌لب و بنا بر سفارشی از پارک فناوری پردیس در راستای احیای نمادهای فناورانه و تکنولوژی بومی در فضای کاری پارک بوده است. در واقع این ساعت‌نما یک کار نمادین و هنری است که در ساخت آن از تکنولوژی‌های دقیق و طراحی دیجیتال استفاده شده است. ارجاعاتی که در طراحی سنتی ساعت‌نما به کار رفته در کنار استفاده از طراحی دیجیتال سعی دارد به ما بفهماند که می‌توانیم پلی بین استفاده از تکنولوژی‌های جدید و فرهنگ و مفاهیم بومی خودمان بسازیم و نگذاریم تکنولوژی تمام انتخاب ما از دنیای امروز باشد.

[1] گونه‌ای ازاسطرلاب است که حلقه‌هایی فلزی و متداخل دارد و در منابع عربی از آن با نام ذات‌الحِلَق یا اسطرلاب الکروی یاد می‌کنند