شماره :
166
پنجشنبه 1397/06/8 07:00

یک فب‌لب چیست؟

بخش سوم

در دو پست  قبلی ( ۱ و ۲) مطالبی را راجع به مفهوم و کارکرد فب‌لب‌ها بیان کردیم.  در این مطلب بیش‌تر بر وضعیت فب‌لب‌ها در جهان متمرکز می‌شویم.

فب‌لب در جهان

فب‌لب‌ها همان‌قدر که سابقهٔ اندکی دارند و هنوز سازمان‌های بالغ  و مجموعه‌های قوام‌یافته‌ای نیستند، در عوض رشد بسیار سریعی دارند. رشد شبکهٔ فب‌لب‌ها در جهان به نوعی بوده است که در طول پنج‌ سال گذشته، از نظر کمی، تعداد این واحدها در جهان بیش از ۵۰ برابر شده است. از نظر کیفی نیز بسیاری از حرکت‌های پیش‌رو و خلاقانه به نوعی با فب‌لب‌های پیش‌روی جهان مرتبط هستند. در حال حاضر فب‌لب‌ها، آزمایش‌گاه‌های پیش‌رو طراحی و ساخت بسیاری از نهادهای دانش‌گاهی و پژوهشی طراحی و ساخت در جهان هستند.

فب‌لب‌ها طیف وسیعی از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و اقتصادی در زمینهٔ ساخت دیجیتال دارند که از میان آن‌ها می‌توان به انجام پروژه‌های تحقیقاتی، برگزاری ورک‌شاپ‌های آموزشی، ارائهٔ خدمات دست‌گاهی، انجام پروژه‌های خدماتی طراحی و ساخت به صورت حرفه‌ای، پلان‌های ترویجی نظیر برگزاری روزهای باز، برگزاری فب کودکان و راه‌اندازی فب‌های دوره‌گرد و مهم‌تر از همه ایجاد جامعه‌ی فعال انسانی خلاق اشاره کرد. تمام این فعالیت‌ها در حال حاضر در شبکه‌ای از ارتباطات وسیع جهان به میزبانی بنیاد فب (Fab Foundation) نمایه می‌شوند.

بنیاد فب

بنیاد فب در سال ۲۰۰۹ میلادی به منظور تسهیل و حمایت از رشد و گسترش شبکه‌ی بین‌المللی فب‌لب‌ها در تمامی نقاط جهان شکل گرفته‌است. این مرکز یک نهاد غیرانتفاعی برآمده از Center for Bits & Atoms دانش‌گاه MIT است. ماموریت این مرکز ایجاد امکان دست‌رسی منصفانه به ماشین‌ها و دانش عملی برای تمامی افراد به صورت آزادانه است تا بتوانند به تولید محصولات خلاقانه و اختراعات نوآورانه به واسطه‌ی تکنولوژی‌های نوین بپردازند.

این بنیاد دارای سه برنامه‌ی اصلی آموزشی، برنامه خدماتی و شبکه اقتصادی می‌باشد. برنامه آموزشی بنیاد فب یا همان فب آکادمی (Fab Academy) امکان یادگیری را برای تمامی افراد از هر سن و سال و هر میزان دانش و مهارت که در ساخت دیجیتال داشته باشند، فراهم می‌سازد. برنامه خدماتی  به تمامی افراد و ارگان‌ها در تمامی نقاط جهان کمک می‌کند تا فب‌لب‌های منطقه‌ای خود را تاسیس کنند و به بنیاد فب بپیوندند و در نهایت، به مرور زمان شرکت‌ها و گروه‌های متخصص در ارائه‌ی خدمات ساخت دیجیتال در فرآیند هم‌کاری با این بنیاد توانسته‌اند یک شبکه‌ی اقتصادی در سرتاسر جهان ایجاد کنند.

فب‌لب‌های برون دانش‌گاهی

یک فب‌لب یا بخشی از یک دانش‌گاه است یا خود به صورت نهادی مستقل بیرون از دانش‌گاه فعالیت عمومی می‌کند. فب‌لب‌های برون‌دانش‌گاهی معمولا به صورت پای‌گاه‌های دانش‌بنیان و انگیزه‌مند به صورت خصوصی اداره می‌شوند. این فب‌لب‌ها بیش‌تر توسط افرادی با تحصیلات آکادمیک و گاهی اساتید انگیزه‌مند و منطبق با ایده‌های توسعه‌ی علمی-تحقیقاتی شکل می‌گیرند. فب‌لب‌های برون‌دانش‌گاهی معمولا ارتباط تنگ‌آتنگی با ساختارهای تخصصی-آموزشی دارند و به نوعی به عنوان بازوهای اجرایی و عملیاتی برای تحقق ایده ی فب‌لب مورد توجه هستند.

به دلیل خصوصی بودن و ارتباط نزدیک با عموم افراد جامعه و از سویی دیگر با صنعت، این نوع فب‌لب‌ها کارکرد چندگانه دارند، به‌طوری که می‌توان از آن‌ها به عنوان مراکز پرورش و رشد استعدادها و ایده‌ها نام برد. این فب‌لب‌ها به طور طبیعی و برای بقای خود مجبور هستند به تجربه‌های اقتصادی و تجاری بهای بیش‌تری بدهند و برای جذب بازار و اعتماد متخصصین تلاش ویژه‌تری نسبت به فب‌لب‌های دانش‌گاهی‌ داشته باشند.

A fablab

افزودن دیدگاه جدید

X